Elke gemeente is verplicht haar inventaris bouwkundig erfgoed te actualiseren en in openbaar onderzoek te presenteren. In totaal werden in regio Rivierenland 1892 panden onderzocht en geactualiseerd op de inventaris. IOED IGEMO financierde dit project en bracht het tot een goed einde.

Wat is de inventaris bouwkundig erfgoed?

De inventaris is een wetenschappelijk overzicht van het bouwkundig patrimonium met erfgoedwaarde in Vlaanderen. Daarbij gaat het niet alleen om grote monumenten zoals kerken of kastelen. Hoeves, brouwerijen, bruggen, maar ook dorpswoningen en grenspalen komen aan bod. Straat per straat wordt er nagekeken of alle erfgoedwaardes nog actueel zijn. Panden die gesloopt of te veel verbouwd zijn, worden geschrapt van de inventaris.

Wat met geïnventariseerde gebouwen?

Alle gebouwen op de inventaris zijn onderhevig aan rechtsgevolgen sinds 29 maart 2019. Dit houdt onder andere in dat:

• eigenaars een afwijking kunnen vragen op normen voor energieprestatie en binnenklimaat (indien dit nodig is om de erfgoedwaarde van het pand te bewaren);
• eigenaars in aanmerking komen voor een interessante erfgoedlening;
• zonevreemde gebouwen gemakkelijker een nieuwe functie krijgen (waardoor een hoeve in agrarisch gebied een B&B kan worden);
• er afgeweken kan worden van prijsplafonds bij renovatie van sociale woningen met erfgoedwaarde

Verantwoordelijkheden lokaal bestuur

Lokale overheden staan, samen met de eigenaar, in voor de zorg van het bouwkundig erfgoed. Wanneer er een stedenbouwkundige of omgevingsvergunning voor sloop wordt aangevraagd, moet de stad of gemeente haar beslissing duidelijk motiveren. Het lokaal bestuur moet aantonen dat er rekening gehouden wordt met de erfgoedwaarde.

Ten slotte geldt ook de zorg- en motiveringsplicht voor een stad, gemeente of OCMW. Bij werken of activiteiten moet onderzocht worden of er een directe impact is op het geïnventariseerde erfgoed. De overheid dient eveneens te motiveren welke maatregelen genomen zijn om aan deze zorgplicht te voldoen.

De IOED IGEMO kan haar gemeenten hierin begeleiden en ondersteunen.