Veelgestelde vragen PFAS Zwijndrecht
DEZE WEBSITE-PAGINA IS STEEDS IN OPBOUW.
U kan hier terecht voor de meest gestelde vragen en antwoorden. Deze wordt regelmatig geüpdatet met de meest recente en correcte informatie. De datum vermeld bij de vraag toont het meest recente antwoord op de desbetreffende vraag.
- 1. Algemeen
- 10. Openbaar domein
- 11. Sanering
- 12. Tuin(ieren)
- 13. 3M Processes
- 2. Bodemattesten
- 3. Communicatie
- 4. Compensaties
- 5. Dieren
- 6. Gezondheid
- 7. Grondverzet
- 8. Grondwater
- PFAS Zwijndrecht
Na het beëindigen van de bodemsanering en van de eventuele nazorg na de bodemsanering, heeft 3M voldaan aan de verplichtingen in het kader van het Bodemdecreet. Op de bepalingen van het Sitebesluit staat echter geen einddatum. De aansprakelijkheid voor de verontreiniging die 3M veroorzaakt heeft wordt geregeld door de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek.
Afgegraven grond wordt direct afgevoerd of tijdelijk opgeslagen. Daartoe worden tijdelijke opslagplaatsen ingericht die ruimte bieden voor zowel de afgegraven grond als voor de propere aanvoergrond. Deze tijdelijke opslagplaatsen zullen, op de te saneren site, maar zo ver mogelijk van de meeste woningen worden geplaatst en dicht bij de werfweg van de Oosterweelwerken.
De grond zal daarbij steeds afgedekt worden zodat er niets zal worden weggespoeld of weggeblazen.
Normen zijn beleidskeuzes op basis van wetenschappelijke inzichten. Wetenschappellijke inzichten evolueren ook. Normen kunnen daardoor verschillen van regio tot regio en veranderen met de tijd.
De milieuregelgeving zorgt ervoor dat het ontstaan van verontreiniging zo goed als mogelijk wordt voorkomen. Nieuwe wetenschappelijke inzichten kunnen leiden tot gewijzigde normen. Het Bodemdecreet zorgt ervoor dat de veroorzaker aangesproken kan worden voor de verontreiniging die hij heeft doen ontstaan. Het risico op bodemverontreiniging volledig vermijden kan niet maar de veroorzaker kan hiervoor wel aangesproken worden.
In het kader van de geplande bodemsaneringswerken in Zone 1A te Zwijndrecht is de kans reëel dat er stofvorming zal optreden tijdens de graafwerken, aanvulwerken en transport van gronden.
ERM heeft een stofmitigatieplan en monitoringsplan uitgewerkt, wat in een aanpak voorziet die de stofhinder voor de omwonenden tot het absolute minimum moet beperken. Tijdens het opstellen van dit stofactieplan is rekening gehouden met de voorwaarden vermeld in het conformiteitsattest en werd er eveneens rekening gehouden met het stofactieplan dat voor 3M opgesteld werd in samenspraak met de VMM voor de fabriek zelf.
Meer informatie vind u hier.
De saneringswerken zullen per zone uitgevoerd worden, waarbij meerdere percelen tegelijk aangepakt zullen worden voor een zo effectief en efficiënt mogelijke werkwijze met zo min mogelijk hinder voor de bewoners. Ook de tuinen van gesloten woningen zullen worden gesaneerd. Indien noodzakelijk kan bijvoorbeeld met een kraan het benodigd materieel over de woning worden getild.
Verdere informatie mbt planning en fasering van de werken vindt u in het draaiboek hier.
De saneringswerkzaamheden zullen gefaseerd plaatsvinden, waarbij ook wordt gekeken naar de beschikbaarheid van propere grond. Enkel wanneer voldoende propere grond beschikbaar is, zal er begonnen worden met het saneren van een groep percelen om de werken zo efficiënt mogelijk uit te voeren. Hiervoor zullen tijdelijke opslagplaatsen worden ingericht die ruimte bieden voor de propere en de verontreinigde grond in afwachting van aan- en afvoer. Deze tijdelijke opslagplaatsen zullen zo ver mogelijk van de meeste woningen worden geplaatst en dicht bij de werfweg van de Oosterweelwerken.
Er zal voor de sanering van een perceel al contact worden opgenomen zodat er voldoende tijd zou moeten zijn voor eventuele afstemming met andere bewoners van een appartementengebouw.
Verder zijn er verschillende informatiekanalen ter beschikking om de bewoners te ondersteunen, inclusief een ombudsteam voor communicatie en ondersteuning over sanering van tuinen en percelen, en een website met contactmogelijkheden van 3M.
De sanering gebeurt systematisch om op efficiënte manier het hele gebied aan te pakken. Er is niet voorzien om saneringen uit te stellen.
De saneringswerken zullen per zone uitgevoerd worden, waarbij meerdere percelen tegelijk aangepakt zullen worden voor een zo effectief en efficiënt mogelijke werkwijze met zo min mogelijk hinder voor de bewoners. Ook de tuinen van gesloten woningen zullen worden gesaneerd. Indien noodzakelijk kan bijvoorbeeld met een kraan het benodigd materieel over de woning worden getild.
Na het uitvoeren van de saneringswerkzaamheden zal een finaal expertiseverslag worden opgemaakt om eventuele schade te constateren. Verder zal er een nazorgperiode van drie jaar zijn om de status van de beplanting te monitoren.
Bij beschadiging van bijvoorbeeld tuintegels zal een vergoeding worden voorzien. Indien leidingen of buizen zouden beschadigd raken bij de ontgraving, zullen die zo snel als mogelijk hersteld worden.
De tuinexpert zal de te saneren percelen individueel bezoeken en hiervan een expertiseverslag opmaken. Hierbij wordt per tuin zowel de waarde van de beplanting en andere elementen zoals vijver of tuinhuis, als ook de kosten van de werkuren ingeschat aan de hand van huidige prijzen.
Voorafgaand en tijdens de werkzaamheden zullen verschillende maatregelen genomen worden om schade door werkzaamheden te voorkomen, inclusief evaluatie en opvolging door een boomchirurg, stabiliteitsingenieur, en tuinexpert welke deel uitmaken van een technisch comité.
Na het uitvoeren van de saneringswerkzaamheden zal een finaal expertiseverslag worden opgemaakt om eventuele schade te constateren. Verder zal er een nazorgperiode van drie jaar zijn waarvan het voorstel per perceel uitgewerkt zal worden.
Mede hiervoor wordt er een draaiboek opgemaakt met onder andere een stofbeheersplan, wat u hier kunt vinden.
Alle niet-verharde delen op het perceel zullen worden gesaneerd.
In principe kan u zelf een aannemer aanstellen die erkend is voor de uitvoering van bodemsaneringswerken. U moet die werken dan laten begeleiden door een erkend bodemsaneringsdeskundige. In dat geval draagt u zelf de kosten van de bodemsanering.
De sanering moet worden uitgevoerd volgens het goedgekeurde bodemsaneringsproject.
De manier waarop de sanering gebeurt wordt bepaald in een bodemsaneringsproject dat moet worden opgesteld op basis van het Bodemdecreet en de richtlijnen voor opmaak van een bodemsaneringsproject.
Voor zone 1A zijn geen staalnames voorzien per grond gelet op de hoge concentraties die in dit gebied voorkomen. Voor de andere zones is nog niet bekend op welke manier de sanering zal worden uitgevoerd.
De saneringswerken zullen per zone uitgevoerd worden, waarbij meerdere percelen tegelijk aangepakt zullen worden voor een zo effectief en efficiënt mogelijke werkwijze met zo min mogelijk hinder voor de bewoners. Ook de tuinen van gesloten woningen zullen worden gesaneerd. Indien noodzakelijk kan bijvoorbeeld met een kraan het benodigd materieel over de woning worden getild.
Meer informatie hierover kunt u vinden in het draaiboek hier.
Het draaiboek mbt de saneringswerkzaamheden in zone 1A geeft informatie over verschillende aspecten waar bewoners eventueel rekening mee dienen te houden. Verder zullen er verschillende contactmomenten zijn voorafgaand en tijdens de sanering waarbij gecommuniceerd zal worden of ergens rekening mee dient te worden gehouden, en wanneer.
Het draaiboek vind u hier.
Het is verplicht om de sanering uit te laten voeren die voorzien is in het goedgekeurde bodemsaneringsproject. Indien nodig kan dit worden opgelegd door de OVAM.
Er is opgelegd aan 3M dat de effectiveit van de sanering moet worden opgevolgd. Zij dienen hiervoor een erkend bodemsaneringsdeskundige aan te stellen die alles opvolgt en rapporteert aan OVAM. Pas als de doelstellingen van de sanering zijn bereikt, bevestig de OVAM dat de sanering is afgerond
De saneringsnoodzaak wordt bepaald in het beschrijvend bodemonderzoek. Voor zone 1A zijn geen staalnames voorzien per grond gelet op de hoge concentraties die in dit gebied voorkomen. Voor de andere zones is nog niet bekend op welke manier de sanering zal worden uitgevoerd.
Er is een oplossing uitgewerkt tussen 3M en de gemeente Zwijndrecht voor grondverzet binnen zone 1A en 1B dat zou moeten gebeuren in afwachting van de saneringswerken, zoals bijvoorbeeld graafwerken voor (ver)bouwen. Meer informatie vindt u hier.
Iedere bewoner kan in afwachting van de sanering nog steeds werken in de grond uitvoeren mits daarvoor de toelating / vergunning bekomen wordt die daarvoor eventueel noodzakelijk zou zijn en met inachtname van de voorwaarden die daarin staan opgenomen.
Het Vredesbos zal gesaneerd worden waarbij toegankelijke paden en open ruimtes in het bos worden afgegraven tot een diepte van 70 cm. Het rooien van bomen is niet noodzakelijk.
De no regret-maatregelen geven advies over hoe best omgegaan wordt met groenafval in afwachting van de bodemsanering.
Bij de saneringswerkzaamheden kunnen synergieën besproken worden waarbij gelet dient te worden op de timing. Men dient hierbij in acht te nemen dat de saneringswerkzaamheden niet onnodig complex of belemmerd worden.
Bijkomend onderzoek wordt momenteel uitgevoerd en zal hier meer informatie over geven.
Voorafgaand en tijdens de werkzaamheden zullen verschillende maatregelen genomen worden om schade door werkzaamheden te voorkomen, inclusief evaluatie en opvolging door een boomchirurg, stabiliteitsingenieur, en tuinexpert welke deel uitmaken van een technisch comité.
Na het uitvoeren van de saneringswerkzaamheden zal een finaal expertiseverslag worden opgemaakt om eventuele schade te constateren. Verder zal er een nazorgperiode van drie jaar zijn om de status van de beplanting te monitoren.
Het monitoren en meten van PFAS-emissies wordt door een erkend geaccrediteerd labo uitgevoerd. Het doel van accreditatie is bewaking van de kwaliteit en de uitvoering van metingen. 3M meldt vervolgens de emissiewaarden aan de relevante autoriteiten.
Rapporten met de emissiewaarden die zijn overgemaakt aan de autoriteiten vindt u hier.
De verschillende historieke bodemonderzoeken uitgevoerd door erkende bodemsaneringsdeskundigen, en conclusies, vindt u via de link.
3M heeft aangekondigd dat het de productie van per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) zal beëindigen tegen eind 2025 en ernaar zal streven om tegen eind 2025 het gebruik van PFAS in de volledige productportefeuille te stoppen.
3M zal zijn verplichtingen inzake verantwoord waterbeheer blijven nakomen. Net als de sanering van PFOA en PFOS op bepaalde locaties waar we deze materialen hebben geproduceerd of geloosd.
Bij 3M blijven we ons inzetten om onze emissiebronnen van PFAS te herleiden tot een minimum. Daarvoor maken we niet alleen gebruik van de meest recente technieken maar blijven we ook continu naar nieuwe oplossingen zoeken. Het monitoren en meten van PFAS-emissies wordt door een erkend geaccrediteerd labo uitgevoerd. Het doel van accreditatie is bewaking van de kwaliteit en de uitvoering van metingen. 3M meldt vervolgens de emissiewaarden aan de relevante autoriteiten. Rapporten met de emissiewaarden die zijn overgemaakt aan de autoriteiten vindt u hier.
Na het uitvoeren van de bodemsaneringswerken zal er nog sprake zijn van een restverontreiniging. Het zal niet mogelijk zijn om alle verontreiniging volledig te verwijderen van een perceel.
Op een bodemattest worden alle uitgevoerde bodemonderzoeken vermeld met betrekking tot het kadastraal perceel. Na de saneringswerken zullen nieuwe bodemattesten opgemaakt worden waarop ook zal vermeld staan dat er een sanering is uitgevoerd. Deze zullen gebruikt kunnen worden bij een overdracht/verkoop.
De bodemsaneringsdeskundige heeft de verontreingingscontour ingetekend op basis van staalnames verspreid over het gebied. Het is hiervoor niet nodig dat elk perceel afzonderlijk bemonsterd wordt. Voor zone 1A is niet voorzien om stalen te nemen van individuele percelen, tenzij er recent werken op het perceel zijn uitgevoerd waarbij de toplaag is vervangen of het terrein werd opgehoogd. Voor de overige zones is nog geen bodemsaneringsproject opgesteld.
Na de sanering zal het bodemattest vermelden dat er een bodemsanering werd uitgevoerd en dat geen verdere maatregelen nodig zijn. De bodemonderzoeken die zijn uitgevoerd, blijven vermeld op het bodemattest. Na de sanering ontvangt de eigenaar een bericht van de OVAM met een link naar het rapport van de sanering voor zijn grond. Er wordt niet automatisch een bodemattest afgeleverd na de sanering.
Een bodemattest is perceelgevoelig. Het is niet duidelijk naar welke bodemtest wordt verwezen. Het bodemattest vermeldt de informatie die op dat ogenblik gekend is bij OVAM. Wanneer er goedgekeurde bodemonderzoeken voorhanden zijn, worden deze opgenomen op het bodemattest en dit naast gegevens afkomstig van de gemeente over risico-activiteiten.
Tenzij de grond zelf een risicogrond is (omwille van vroegere activiteiten op de grond), kan een overdracht plaatsvinden met het bodemattest. Er is nog geen bodemsaneringsproject opgesteld voor de zones buiten zone 1A. De impact van de sanering op deze gronden is dus nog niet bekend. De bodemsaneringsdeskundige heeft de verontreingingscontour ingetekend op basis van staalnames verspreid over het gebied. Het is hiervoor niet nodig dat elk perceel afzonderlijke bemonsterd wordt.
Het bodemattest is perceelgevoelig. Het bodemattest vermeldt voor de meeste gronden ‘de bodemverontreiniging, aangetroffen in dit bodemonderzoek, is niet tot stand gekomen op deze grond. De saneringsplicht rust bij de eigenaar of gebruiker van de grond waar de bodemverontreiniging tot stand kwam.’ Er wordt dus niet vermeld dat de eigenaar moet saneren. Enkel in het geval er op het eigen terrein zelf een verontreiniging is ontstaan door bv lekke mazouttank. Dan moet de eigenaar voor die verontreiniging verdere stappen ondernemen.
Uit de beschrijvende bodemonderzoeken zal blijken hoe ver de verontreiniging zich heeft verspreid. De eigenaars van gronden die opgenomen worden in een bodemonderzoek, worden hiervan door de OVAM op de hoogte gebracht door een bodemattest. De stand van zaken van de bodemonderzoeken wordt aangegeven op de OVAM-website (https://ovam.vlaanderen.be/3m-dossier-zwijndrecht). Wanneer er grond wordt aangevoerd dan zijn de regels van grondverzet van toepassing. Als de grond afkomstig is van een grotere afgraving (>250m³) dan moeten er gegevens van de aangevoerde grond voorhanden zijn. Is het afkomstig van kleinere afgravingen, dan kan de ontvanger wel vragen dat er nodige controlemetingen vooraf voorhanden zijn.
Dit is afhankelijk van de aanleg van de ontsluitingsweg. Van zodra de ontsluitingsweg in gebruik genomen is, kan begonnen worden met de aanleg van de tijdelijke werfinrichting en de tijdelijke opslagplaats (TOP). De duurtijd voor de aanleg van de ontsluitingsweg en de opbouw van een tijdelijke werfinrichting en TOP is geschat op circa 4 à 5 maanden. Zie ook deze link.
De tuinexpert zal de te saneren percelen individueel bezoeken en hiervan een expertiseverslag opmaken. Hierbij wordt per tuin zowel de waarde van de beplanting en andere elementen zoals vijver of tuinhuis, als ook de kosten van de werkuren ingeschat aan de hand van huidige prijzen. 3M betaalt voor de verwijderde elementen van de tuin (boomschors, beplanting, …) een vergoeding zoals bepaald in het expertiseverslag.
Bij beschadiging van bijvoorbeeld tuintegels zal een vergoeding worden voorzien. Indien leidingen of buizen zouden beschadigd raken bij de ontgraving, zullen die zo snel als mogelijk hersteld worden.
3M zal de hinder en belemmeringen door deze werken tot een minimum beperken zodat het onroerend goed door de bewoners zo maximaal mogelijk gebruikt kan worden. Er wordt geen compensatie voorzien.
We verwachten dat uw eigendom zijn waarde behoudt, precies door de uitvoering van de bodemsaneringswerken.
Het is ook zo dat zowel huidige eigenaars als potentiële nieuwe eigenaars geen kosten hoeven te maken voor het bodemonderzoek en/of een eventuele sanering.
Kosten gelinkt aan grondverzet blijven wel voor rekening van diegene die het grondverzet laat uitvoeren. Dit geldt eveneens voor alle andere locaties in Vlaanderen waarop een bodemverontreiniging aanwezig is.
Gebruiksadviezen of gebruiksbeperkingen worden niet financieel gecompenseerd.
Kosten gelinkt aan grondverzet na het beëindigen van de saneringswerkzaamheden (inclusief nazorgperiode van 3 jaar) blijven wel voor rekening van diegene die het grondverzet laat uitvoeren. Dit geldt eveneens voor alle andere locaties in Vlaanderen waarop een bodemverontreiniging aanwezig is.
Het Bodemdecreet voorziet geen regeling voor vergoeding van schade ten gevolge van verontreiniging.
Bewoners die vinden dat ze schade of hinder lijden, kunnen dat steeds melden bij 3M. Onderbouwde klachten zullen worden bestudeerd.
Voorafgaand en tijdens de werkzaamheden zullen verschillende maatregelen genomen worden om schade door werkzaamheden te voorkomen, inclusief evaluatie en opvolging door een boomchirurg, een stabiliteitsingenieur en een tuinexpert welke deel uitmaken van een technisch comité.
Na het uitvoeren van de saneringswerkzaamheden zal een finaal expertiseverslag worden opgemaakt om eventuele schade te constateren. Verder zal er een nazorgperiode van drie jaar zijn om de status van de beplanting te monitoren.
Tuinwerkzaamheden blijven gewoon mogelijk. Voor aannemers in de zone 1A en 1B geldt een regeling voor grondverzet waardoor er geen stilstand zou mogen zijn als gevolg van bodemverontreiniging.
3M heeft op dit moment geen gegevens waaruit blijkt dat er sprake is van een waardedaling van vastgoed. Ze blijven dit verder opvolgen.
Een dergelijk onderzoek is niet voorzien.
Dieren kunnen de tuin niet betreden tijdens de ontgravings- aanvullings- en herstelwerken. Afhankelijk van de individuele situatie kan het volgende voorzien worden:
- Opvang van kleine huisdieren kan indien gewenst in een kennel gebeuren. 3M zal de kosten voor het verblijf in de kennel op zich nemen. Het is aan de bewoner zelf om het huisdier naar de kennel te brengen en op te halen.
- Voor de opvang voor grotere dieren (zoals bv. pony, vee, paarden,…) en pluimvee zal 3M in overleg met de eigenaar een regeling uitwerken, inclusief transport. Dit kan bijvoorbeeld het onderbrengen van de dieren in een manege zijn, of door het huren van een weide met stal, of een andere oplossing op maat van de bewoner. Indien gedurende de tijdelijke oplossing de dieren gevoed en verzorgd moeten worden, is het wel aan de eigenaar zelf het dier te blijven verzorgen.
Er is een oplossing uitgewerkt tussen 3M en de gemeente Zwijndrecht voor grondverzet binnen de oranje zone dat zou moeten gebeuren in afwachting van de saneringswerken, zoals bijvoorbeeld graafwerken voor (ver)bouwen. Meer informatie vindt u hier.
Iedere bewoner kan in afwachting van de sanering nog steeds werken in de grond uitvoeren mits daarvoor de toelating / vergunning bekomen wordt die daarvoor eventueel noodzakelijk zou zijn en met inachtname van de voorwaarden die daarin staan opgenomen.
Het saneringsplan voorziet sanering van grond tot 70 cm diepte. Het afvoeren van volume dieper dan 70 cm zal op kosten van de eigenaar zijn. We raden een staalname aan voor grond dieper dan 70 cm om te kijken of deze voldoet voor vrij hergebruik.
Op 31 maart 2023 werd een sitebesluit genomen door de Vlaamse Regering. Dit sitebesluit voorziet de mogelijkheid om kosten voor grondverzet of waterzuivering bij bemaling te verhalen op 3M. Meer informatie vindt u online via deze link.
Van zodra de tijdelijke opslagplaats beschikbaar is.
Het bodemonderzoek verloopt gefaseerd in samenspraak met de OVAM. In een eerste fase wordt gekeken naar het vaste gedeelte van de bodem. Er is verder onderzoek nodig met betrekking tot het grondwater.
De no regret-maatregelen geven advies over hoe best omgegaan wordt met grondwater in afwachting van de bodemsanering.
Er is een oplossing uitgewerkt tussen 3M en de gemeente Zwijndrecht voor grondverzet binnen de zone 1A en 1B dat zou moeten gebeuren in afwachting van de saneringswerken, zoals bijvoorbeeld graafwerken voor (ver)bouwen. Meer informatie vindt u hier.
Iedere bewoner kan in afwachting van de sanering nog steeds werken in de grond uitvoeren mits daarvoor de toelating / vergunning bekomen wordt die daarvoor eventueel noodzakelijk zou zijn en met inachtname van de voorwaarden die daarin staan opgenomen.